THIỀN KHÔNG PHẢI LÀ NỘI QUAN

THIỀN KHÔNG PHẢI LÀ NỘI QUAN

MEDITATION IS NOT INTROSPECTION

Nội quan (introspection) là việc suy nghĩ về bản thân bạn. Tự nhớ (Self-remembering, chánh niệm) không phải là suy nghĩ chút nào: đấy là việc trở nên nhận biết về bản thân bạn. Khác biệt khá tinh tế, nhưng rất lớn.

Jntrospection is thinking about yourself. Self-remembering is not thinking at all: it is becoming aware of yourself. The difference is subtle, but very great.

Tâm lí học phương Tây nhấn mạnh vào nội quan còn tâm lí học phương Đông nhấn mạnh vào tự nhớ. Khi bạn nội quan, bạn làm gì? Chẳng hạn, bạn đang giận: bạn bắt đầu nghĩ về cơn giận, nó đã phát sinh thế nào. Bạn bắt đầu phân tích tại sao nó lại sinh ra, phán xét liệu như thế nó là tốt hay xấu. Bạn bắt đầu biện luận rằng bạn đã cáu bởi vì tình huống là như vậy.

Westem psychology insists on introspection, and Eastern psychology insists on self-remembering. When you introspect what do you do? For example, you are angry: you start thinking about anger how it is caused. You start analyzing why it is caused. You start judging whether it is good or bad. You start rationalizing that you had been angy because the situation was such.

Bạn nghiền ngẫm về cơn giận, bạn phân tích cơn giận, nhưng tiêu điểm của chú ý vẫn là vào cơn giận, không phải vào cái ta. Toàn bộ ý thức của bạn đều tập trung vào cơn giận: bạn đang quan sát, phân tích, liên kết, nghĩ ngợi về nó, cố hình dung ra cách né tránh, cách gạt bỏ nó, cách không phạm lại nó lần nữa. Đây là quá trình suy nghĩ. Bạn sẽ đánh giá nó là “xấu” vì nó có tính phá hoại.

You brood about anger, you analyze anger, but

the focus of attention is on the anger, not on the self. Your whole consciousness is focused on the anger:

you are watching, analyzing, associating, thinking about it, trying to figure out how to avoid, how to get rid of it, how not to do it again. This is a thinking prosess You will judge it "bad" because it is destructive

Tâm lí học phương Đông nói, “Nhận biết. Đừng cố phân tích cơn giận, không cần thiết. Chỉ nhìn vào nó, nhưng nhìn có nhận biết. Chớ bắt đầu suy nghĩ.”

Eastern psychology says, "Be aware. Don’t try to analyze anger, there is no need. Just look at it, but

look with awareness. Dont start thinking."

Trong thực tế nếu bạn bắt đầu nghĩ, việc suy nghĩ sẽ trở thành rào chắn cho việc nhìn vào cơn giận. Thế thì việc nghĩ sẽ chộp lấy nó. Thế thì việc nghĩ sẽ tựa như đám mây bao quanh nó; sáng tỏ sẽ bị mất. Đừng nghĩ gì cả. Hãy ở trong trạng thái vô suy nghĩ, và nhìn.

In fact if you start thinking then thinking will become a barrier to looking at the anger. Then thinking will garb it Then thinking will be like a cloud surrounding it, the clarity will be lost. Don’t think at all. Be in a state of no thought, and look.

Khi thậm chí không có đến một gợn sóng suy nghĩ giữa bạn và cơn giận, cơn giận bị đương đầu, bị đón gặp. Bạn không mổ xẻ nó. Bạn không bận tâm đi về ngọn nguồn của nó, vì ngọn nguồn là trong quá khứ. Bạn không đánh giá nó, vì khoảnh khắc bạn đánh giá nó, suy nghĩ sẽ bắt đầu. Bạn không đưa ra bất kì lời thề nào rằng “Tôi sẽ không gây ra nó nữa,” vì lời thề đó sẽ dẫn bạn vào tương lai. Trong nhận biết bạn vẫn còn với cảm giác về giận dữ, chính ngay ở đây bây giờ. Bạn không quan tâm tới việc thay đổi nó, bạn không quan tâm tới việc suy nghĩ về nó - bạn quan tâm tới việc nhìn trực tiếp vào nó, mặt đối mặt, trực diện. Thế thì đấy là tự nhớ.

When there is not even a ripple of thinking between you and the anger,  the anger is faced, encountered

You dont dissect it You dont bother to go to its source, because the souce is in the past. You don’t judge it, because the moment you judge it, thinking starts. You don’t take any vow that "I will not do it"" because that vow leads you into the future. In awareness you remain with the feeling of anger, exactly herenow You are not interested in changing it" you are not interested in thinking about it - you are interested to look at it directly, face to face, immediate. Then it isself-remembering.

Và điều này là cái đẹp của nó: rằng nếu bạn có thể nhìn vào cơn giận, nó sẽ biến mất. Nó không chỉ biến đi trong khoảnh khắc đó - chính sự biến mất của nó bởi cái nhìn sâu sắc của bạn lại đem cho bạn chìa khoá – không cần phải dùng đến ý chí nữa, không cần phải ra bất kì quyết định gì cho tương lai, và cũng chẳng cần gì phải đi tới ngọn nguồn nguyên thuỷ nơi nó tới nữa. Điều đó không cần thiết. Bây giờ bạn đã có chìa khoá: nhìn vào cơn giận, và cơn giận biến mất. Và cái nhìn này có mãi mãi. Bất kì cơn giận nào có đó, bạn đều có thể nhìn; thế thì việc nhìn này trưởng thành sâu sắc hơn.

And this is the beauty of it: tbat if you can look at anger it disappears. It not only disappears in that moment- the very  disappearance  of it by your deep look gives you the key - there is no need to use will, there is no need to make any decision for the future, and there is no need to go to the original source from which it comes. It is unnecessary. You have the key now: look at anger and anger disappears. And this look is available forever. Whenever anger is there you can look; then this looking grows deeper.

Có ba giai đoạn của việc nhìn. 

Thứ nhất, khi cơn giận đã xảy ra và đã qua; dường như bạn nhìn vào cái đuôi biến mất - con voi đã đi qua; chỉ cái đuôi còn lại đó. Khi cơn giận đã có đấy, bạn đã tham dự sâu sắc trong nó đến mức bạn thực sự không nhận biết. Khi cơn giận gần như đã biến đi, chín mươi chín phần trăm đã qua - chỉ một phần trăm, phần cuối cùng của nó, là đang diễn ra, đang tan biến vào trong đường chân trời xa xa - thế thì bạn mới trở nên nhận biết. Đây là trạng thái đầu tiên của nhận biết - tốt, nhưng không đủ. 

Trạng thái thứ hai là khi con voi có đó - không phải cái đuôi - khi tình huống đang chín muồi. Bạn đang thực sự giận dữ tại đỉnh, đang sôi lên, đang bùng ra - thế thì bạn trở nên nhận biết.

There are three stages of looking. First, when the anger has already happened and gone; as if you look

at a tail disappearing- an elephant has gone; only the tail is there. When the anger was there, you

were so deeply involved in it you could not really be aware. When the anger has almost disappeared, ninety-nine percent gone – only one percent, the last part of it, is still going, disappearing into the far horizon - then you become aware. This is the first state of awareness -  good, but not enough. The second state is when the elephant is there - not the tail – when the situation is ripe. You are really angry to the peak, boiling, burning – then you become

aware.

Thế rồi vẫn còn trạng thái thứ ba: cơn giận còn chưa tới, nó vẫn đang tới - không phải cái đuôi mà là cái đầu. Nói chỉ mới đi vào vùng ý thức và bạn đã nhận biết, thế thì con voi sẽ chẳng bao giờ hiện hình ra nữa. Bạn đã giết chết nó trước khi nó được sinh ra. Đó là việc ‘kiểm soát sinh đẻ’. Hiện tượng này đã không xảy ra; thế thì nó chẳng để lại dấu vết gì.

Then there is still a third stage: the anger has not come, is still coming - not the tail but the head. It is just entering your area of consciousness and you become aware, then the elephant never materializes.

You killed the animal before it was born. That is birth control. The phenomenon has not happened; Then it leaves no trace. 

TẠI SAO THIỀN KHÓ

                     TẠI SAO THIỀN KHÓ?

In meditation you are not to repress any thought. But it is difficult because your whole mind consists of judgments, theories, 'isms,' doctrines, beliefs. So one who is very deeply obsessed with any idea, a philosophy or a religion, cannot really enter into meditation. It is difficult because his obsession will become the barrier. So if you are a Christian or a Hindu or a Jain, it will be difficult for you to enter meditation because your philosophy gives you judgements. - This is good and that is not good, this has to be repressed, this is not to be allowed.

Trong thiền bạn không được kìm nén bất cứ ý nghĩ nào Nhưng điều đó là khó bởi vì toàn bộ tâm trí bạn chỉ gồm những phán xét, lý thuyết, những chủ nghĩa, triết thuyết, tín ngưỡng. Vì thế một người bị ám ảnh sâu với một hệ tư tưởng, một triết lý, hay một tôn giáo, không thể đi sâu vào thiền. Sở dĩ khó là vì những sự ám ảnh đó sẽ trở thành một rào cản. Nếu bạn là người Công giáo, hay Hindu, hay Jain, sẽ rất khó thiền vì triết lý đã trao cho bạn những phán xét – điều này tốt, điều kia không tốt, kìm nén cái này, cho phép cái kia.

All philosophies are repressive and all religions, all ideologies, are repressive, because they give you interpretations. They do not allow you to see life as it is. They force interpretations on it.

Tất cả những hệ thống triết lý đều là kìm nén, tất cả mọi tôn giáo, ý thức hệ là kìm nén, vì chúng trao cho bạn những diễn giải. Chúng không cho phép bạn nhìn cuộc sống thực như nó đang là vậy. Chúng áp đặt sự diễn giải lên nó.

One who wants to go deep into meditation has to be aware of this nonsense of ideology. Just be a simple man without any philosophy, with no attitude toward life. Just be a seeker - one who is in an inquiry, in a deep inquiry to know what life is. Do not force any ideology over and above it. Then it will be very easy to move into meditation.

Người nào muốn đi sâu vào thiền phải nhận ra sự vô nghĩa này của hệ tư tưởng. Chỉ là một người đơn thuần không có triết lý nào, không có thái độ với cuộc sống. Chỉ là một người tìm kiếm – người đang tìm hiểu, tìm hiểu sâu để biết cuộc sống là gì. Đừng ép buộc bất cứ hệ tư tưởng nào lên nó. Thế thì sẽ dễ dáng để đo vào thiền.

Because of this, the greatest meditator the world has ever known, Gautam Buddha, insisted that no ideology is needed, no philosophy is needed, no concepts about life are needed. Whether God is or is not is meaningless, irrelevant. Whether MOKSHA, liberation, exists or not is meaningless.Whether your soul is immortal or not is meaningless.

Vì điều này mà thiền nhân vĩ đại nhất được biết đến trên thế giới, Phật Gautama, đã quả quyết rằng không một hệ tư tưởng nào là cần đến, không triết học nào là cần đến, những khái niệm về cuộc sống là không  cần thiết. Cho dù có Thượng đế hay không cũng đều vô nghĩa. Cho dù có giải thoát có tồn tại hay không cũng đều vô nghĩa. Cho dù kinh hồn bạn có bất tử hay không cũng đều vô nghĩa.

Buddha was so much anti-philosophy not because HE was anti-philosophy, but because anti- philosophy can become the basic ground for a meditator to jump into the unknown. Philosophy means knowing something about the unknown without knowing it. It is just preconceptions, hypotheses, man-constructed ideologies.

Đức Phật rất chống triết học, không phải vì Người là phản-triết-học. Mà vì phản triết học có thể trở thành một nền tảng cơ bản cho một thiền nhân nhảy vào cái chưa biết. Triết học có nghĩa là biết một điều gì đó về cái chưa biết khi không thực sự biết nó. Đấy chỉ là những thành kiến, những giả thuyết, những hệ tư tưởng do con người dựng lên.

This is to be remembered as a very foundational fact: do not judge, let the mind flow easily. As the river flows, let the mind flow easily; just sit on the bank watching. And this watching should be pure - without any interpretations. Sooner or later, when the water has flown, when the repressed ideas have

moved, you will find gaps coming. A thought will go, and another thought will not be coming, and there will be a gap - an interval. In that interval, nothingness happens. In that interval you will have the first glimpse of your real face, of the original face.

Đây là diều phải được nhớ như là một hiểu biết nền tảng: không phán xét, hãy để tâm trí tuôn chảy dễ dàng. Sông tuôn chảy dễ dàng thế nào thì tâm trí tuôn chảy dễ dàng như vậy. Chỉ ngồi trên bờ quan sát. Và sự quan sát này phải là thuần khiết – không có diễn giải nào. Sớm hay muộn, khi nước đã tuôn chảy, khi những ý tưởng kìm nén đã di chuyển, bạn sẽ thấy nhưng khoảng trống đang đến. Một ý tưởng ra đi, ý tưởng khác chưa đến, và sẽ có một khoảng trống – khoảng lặng. Trong khoảng lặng đó, không có gì xảy ra. Trong khoảng lặng đó, bạn sẽ có sự thoáng nhìn đầu tiên về bộ mặt thực của bạn,  bộ mặt nguyên thuỷ.

OSHO 

(Book of the secrets V.1)

TỪ “CHỨNG KIẾN” ĐẾN “VÔ TRÍ” (Anh Việt)

          TỪ “CHỨNG KIẾN” ĐẾN “VÔ TRÍ”

Meditation covers a very long pilgrimage. When I say "Meditation is witnessing," it is the beginning of meditation. And when I say" Meditation is no-mind," it is the completion of the pilgrimage. Witnesing is the beginning, and no-mind is the fulfillment. Witnessing is the method to reach to no-mind.

Naturally you will feel witnessing easier. It is close to you. But witnessing is only like seeds and then is the long waiting period – not only waiting, but trusting that this seed is going to sprout, that it is going to become a bush, that one day the spring will come and the bush will have flowers. No-mind is the last stage of flowering.

Sowing the seeds is of course very easy. It is within your hands. But bringing the flowers is beyond you. You can prepare the whole ground, but the flowers will come on their own accord. You cannot manage to force them to come. The spring is beyond your reach. But if your preparation is perfect, spring comes. That is absolutely guaranteed.

Witnessing is the path and you are starting to feel a

thoughtless moment once in a while. These are glimpses of no-mind, but just for a moment.

Remember one fundamental law: that which can exist just for a moment, can also become etemal, because you are given always one moment - not two moments together. And if you can transform one moment into a thoughtless state, you are learning the secret.

If you know the secret, you have the master key which can open every moment into a glimpse of no-mind. No-mind is the final stage, when mind disappear forever  and the thoughtless gap becomes your intrinsic reality. If these few glimpses are coming, they show you are on the right path and you are using the right method.

But don’t be impatient. Existence needs immense

patience. The ultimate mysteries are opened only to those who have immense patience.

Once a man is in a state of no-mind, nothing can distract him from his being. There is no power bigger than the power of no-mind. No harm can be done to such a person. No attachment ,no greed, no jealousy, no anger, nothing can arise in him. No-mind is absolutely a pure sky without any clouds.

You say," How does watching lead to no-mind?"

There is an intrinsic law: thoughts don’t have their own life. They are parasites. They live on your identification with them. When you say, "I am angry," you are pouring life energy into anger, because you are getting identified with anger.

But when you say, "I am watching anger flashing on the screen of the mind within me," you are not giving any life, any juice, any energy to anger any more. You will be able to see that because you are not identified. The anger is absolutely impotent, has no impact on you, does not change you, does not affect you. It is absolutely hollow and dead. It will pass on and it will leave the sky clean and the screen of the mind empty.

Slowly, slowly, you start getting out of your thoughts. That’s the whole process of witnessing and watching.

Watching needs a certain distance.If you are identified there is no distance, they are too close. It is as if you are putting the mirrors too close to your eyes - you cannot see your face. A certain distance is needed. only then can you see your face in the mirror.

If thoughts are too close to you, you cannot watch, you become impressed and colored by your thoughts. Anger makes you angry, greed makes you  greedy, lust makes you lustful, because there

is no distance at all. They are so close that you are bound to think that you and your thoughts are one.

Watching destroys this oneness and creates a separation. The more you watch, the bigger is the distance; the bigger the distance, the less energy your thoughts are getting from you and they don’t have any other source.

Soon they start dying, disappearing. In these disappearing moments you will have the first glimpses of no-mind - as you are experiencing.

You say, "I am more and more able to watch my body,  my thoughts and feelings. And this feels beautiful." This is only just the beginning. Even the beginning is immensely beautiful. Just to be on the right path, even without taking a single step,will give you immense joy for no reason at all.

And once you start moving on the right path, your blissfulness your beautiful experiences are going to

become more and more deep, more and more wide with new nuances, with new flowers, with new fragrances.

You say, "But moments of no thoughts are few and far between."It is a great achievement because people dont know even a single gap. Their thoughs are always in a rush hour. Thoughs upon thoughts, bumper to bumper. The line continues - whether you are awake or asleep. What you call your dreams are nothing but thoughts in the form

of pictures, because the unconscious mind does not know alphabetical languages.

What you are feeling is a great indication that you are on the right path. It is always a question for the seeker whether he is moving in the right direction or not. There is no security, no insurance, no guaruantee. All the dimensions are open; how are you going to choose the right one?

These are the ways and the criterion of how one has to choose. If you move on any path, any methodology, and it brings joy to you, more sensitivity, more watchfulness and gives a feeling of immense wellbeing, this is the only criterion that you are going on the right path. If you become more miserable, more angry, more egoist, more greedy,

more lusful, those are the indications you are moving on a wrong path.

On the right path your blissfulness is going !o grcw more and more everyday. And your experiences of

beautiful feelings will become tremendously psychedelic, more colorful, colors that you have never seen in the world, fragrances that. you haven’t  ever experienced in the world. Then you can walk on the path without any fear that you can go wrong.

These inner experiences will keep you always on the right path. Just remember that they are growing.

That means you are moving. Now you have only a few moments of thoughtless. It is not a simple attainment, is a geat achievement. Because people in their whole life know not even a single moment when there is no thought. These gaps will grow. As you will become more and more centered more and more watchful, these gaps will start growing bigger and the day is not far if you go on moving without looking back, without going astray.

If you keep going straight, the day is not far away, when you will feel for the first time that the gaps have become so big that hours pass and not even a single thought arises. Now you are having bigger   experiences of no-mind.

The ultimate achievement is when you are surrounded with no-mind for twenty-four hours. That does nol. mean that you cannot use your mind. That is a faliacy propounded by those who know nothing about no-mind.

No-mind does not mean that you cannot use the mind. It simply means that the mind cannot use you. No-mind does not mean that the mind is destroved. No-mind simply means that the mind is put aside.

You can bring it into action any moment you need to communicate with the world, then it will be your servant. Right now, it is your master. Even when you are sitting alone, it goes on: yakkety-yak, yakkety-yak, and you cannot do anything. You are so unerly helpless.

No-mind simply means that the mind has been put in its right place. As a servant, it is a great instrument. As a master, it is very unfortunate. It is dangerous. It will desroy your whole life.

Mind is only a medium when you want to communicate with others. But when you arc alone, there is no need of the mind. So whenever you want to use it, you can use it. And remember one thing more: when the mind  remains silent for hours, it becomes fresh, young, more creative, more sensitive, rejuvenated through rest.

Ordinary people's minds start somewhere around three or four years of age and then they go on continuing for sevenfy years, eighty years without any holiday. Naturally they can not. be very creative.They are utterly tired, and tired with rubbish. Millions of people in the world live without any creativity. And creativity is one of the greatest blisful experience. But their minds are so tired. They are not in a state of overflowing energy.

The man of no-mind keeps the mind in rest, full of energy, immensely sensitive, ready to jump into action the moment it is ordered.

It is not a coincidence that the people who have  experienced no-mind ...their words start having a magic of their own. When they use their mind, it has a charisma,it has a magnetic force. It has tremendous spontaneity and the freshness of the

dewdrops in the early morning before the sun rises. And the mind is nature's greatest evolved medium of expression  and creativity.

So the man of meditation, or in other words, the man of no-mind, changes even his prose into poetry. Wittrout any effort - his words become so full of authority that they  don’t  need any a arguments,  they become their own arguments.The

force that they carry becomes a self-evident truth. There is no need for any other support from logic or from scriptures. The words of a man of no-mind have an intrinsic certainty about them. And if you are ready lo receive and listen, you will feel it in your heart the self-evident  truth.

You say, "When I hear you say 'meditation is witnessing, I feel I understand. But when you talk about no-mind, it doesnt sound easy at all." How can it sound easy? It is your future possibility. Meditation you have started, it may be in

the beginning stages but you havea certain     experience of it that makes you understand me. But if you can understand meditation, dont be worried at all. Meditation surely leads to no-mind, just as every river moves lowards the ocean without

any maps, without any guides.

Every river without exception finally reaches to the ocean.Every meditation, without exception finally

Reaches to the state of no-mind. But naturally when the Ganges is in the Himalayas wandering in the mountains and in the valleys, it has no idea what the ocean is, cannot conceive the existence of ocean,but it is moving towards the ocean because water has the intrinsic capacity of always finding the lowest place, and the oceans are the lowest place. So the rivers are born on the peaks of the Himalayas and start moving immediately towards lower spaces and finally they are bound to find the ocean.

Just the reverse is the process of meditation - it moves upwards to higher peaks. And the ultimate

peak is no-mind. No-mind is a simple word, but it exactly means enlightenment, liberation, freedom

from all bondage, the experience of deathlessness and immortality.

Those are big words and I don't  want  you to be frightened. So I use a simple word: no-mind.

You know the mind. You can conceive a state

when this mind will be non-functioning. Once this mind is non-functioning, you become part of the mind of the cosmos, the universal mind.

When you are part of the universal mind your individual m ind functions as a beautiful servant. It has recognized the master And it brings news from the univenal mind to those who are still chained by the individual mind. When I am speaking to you, it is in fact the universe using me. My words are not my words. They belong !o the univesal truth. That is their power, that is their charisma,that is their magic. 

TỪ “CHỨNG KIẾN” ĐẾN “VÔ TRÍ”

Thiền là một cuộc hành hương rất dài. Khi nói “Thiền là chứng kiến,” thì đây là sự khởi đầu của thiền. Còn khi nói “Thiền là vô trí,”, thì đấy là sự hoàn thành của cuộc hành hương. Chứng kiến là mở đầu, còn vô trí là hoàn thành. Chứng kiến là phương pháp để đạt tới vô trí.

Bạn sẽ tự nhiên cảm thấy chứng kiến dễ hơn. Điều đó gần với bạn. Nhưng chứng kiến chỉ giống như hạt mầm, sau đó vẫn còn một thời gian chờ đợi lâu dài - không chỉ chờ đợi mà còn tin cậy rằng hạt mầm này sẽ nhú ra, sẽ trở thành bụi cây, một ngày nào đó mùa xuân sẽ tới và bụi cây sẽ đâm hoa. Vô trí là giai đoạn cuối của việc nở hoa.

Gieo hạt tất nhiên là rất dễ. Nó nằm trong tay bạn. Nhưng hoa nở  lại nằm ngoài tầm tay của bạn. Ta có thể chuẩn bị đất trồng, nhưng hoa sẽ nở theo cách riêng của nó. Bạn không thể tìm cách ép buộc chúng nở được. Mùa xuân nằm ngoài tầm với của bạn. Nhưng nếu chuẩn bị của bạn là hoàn hảo, mùa xuân chắc chắn đến. Điều đó là bảo đảm tuyệt đối.

Chứng kiến là con đường và thỉnh thoáng bạn cảm nhận được một khoảnh khắc vô ý nghĩ . Đấy là những thoáng của vô trí, nhưng mới chỉ là một khoảnh khắc thôi.

Hãy nhớ một luật nền tảng: cái có thể tồn tại trong một khoảnh khắc, cũng có thể trở thành vĩnh hằng, vì bạn bao giờ cũng được trao cho một khoảnh khắc - không có hai khoảnh khắc một lúc. Và nếu bạn có thể biến đổi một khoảnh khắc thành trạng thái vô ý nghĩ, bạn đang học được bí mật đấy.

Nếu biết được bí mật này, bạn đã có được trong tay chiếc chìa khoá chủ, có thể mở mọi khoảnh khắc vào thoáng nhìn của vô trí. Vô trí là giai đoạn cuối cùng, khi tâm trí biến mất mãi mãi, và khoảng trống vô ý nghĩ trở thành bản chất của bạn. Nếu những thoáng nhìn này đang xuất hiện, chúng là những dấu hiệu cho biết  bạn đang đi đúng đường và bạn đang thiền đúng cách.

Nhưng đừng nóng vội. Sự tồn tại cần kiên nhẫn rất lớn. Những bí ẩn tối hậu chỉ mở ra cho những người có kiên nhẫn bao la.

Một khi người an trú trong trạng thái vô trí, chẳng có gì có thể làm phân tán được người đó khỏi sự hiện hữu. Không có sức mạnh nào lớn hơn sức mạnh của vô trí. Không tác hại nào có thể gây ra cho một người như vậy. Không dính mắc, không tham lam nào, không ghen tị , không giận dữ nào, có thể sinh khởi trong người đó. Vô trí là bầu trời tuyệt đối thuần khiết không một gợn mây.

Bạn nói, “Làm sao quan sát dẫn tới vô trí?” Có một điều căn bản: ý nghĩ không có cuộc sống riêng của nó. Chúng chỉ là kẻ ký sinh ăn bám. Chúng sống do sự đồng nhất của bạn với chúng. Khi bạn nói, “Tôi đang giận,” bạn đang đổ năng lượng sống vào cơn giận đấy, vì bạn đang đồng nhất mình với cơn giận.

Nhưng khi bạn nói, “Tôi đang quan sát cơn giận đang loé lên trên màn ảnh của tâm trí bên trong tôi,” bạn không trao thêm bất kì năng lượng nào cho cơn giận. Bạn có thể thấy được điều đó vì bạn không bị đồng nhất. Cơn giận hoàn toàn bất lực, chẳng có tác động gì lên bạn cả, không làm thay đổi được bạn, không ảnh hưởng tới bạn. Nó hoàn toàn là trống rỗng và chết. Nó sẽ trôi qua, để lại bầu trời trong sạch và màn ảnh tâm trí rỗng không.

Dần dần, dần dần, bạn bắt đầu thoát ra khỏi ý nghĩ của mình. Đó là toàn bộ quá trình chứng kiến và quan sát.

Bạn không còn đồng hoá với các ý nghĩ của mình nữa. Bạn đứng tách riêng và cách ra xa - dửng dưng, như thể chúng là ý nghĩ của ai đó. Bạn đã phá vỡ những kết nối với chúng. Chỉ thế bạn mới có thể quan sát chúng được.

Quan sát cần khoảng cách. Nếu bạn bị đồng hoá, sẽ không có khoảng cách. Cũng như khi đặt tấm gương quá gần mắt - ta không thể thấy được khuôn mặt. Khoảng cách là cần thiết, vì chỉ có thế thì bạn mới có thể thấy được khuôn mặt mình trong gương.

Nếu ý nghĩ quá gần, bạn không thể quan sát được, bạn  bị tô mầu theo ý nghĩ của mình. Cơn giận làm bạn giận dữ, tham lam làm bạn ham muốn, chỉ vì không có khoảng cách nào. Chúng quá gần nên bạn cho rằng mình và ý nghĩ là một.

Quan sát để phá huỷ cái một này và tạo ra khoảng phân cách. Bạn càng quan sát, khoảng cách càng lớn; khoảng cách càng lớn, ý nghĩ  càng ít nhận được năng lượng của bạn trao cho và chúng không có nguồn cung cấp nhiên liệu nào khác.

Chẳng bao lâu chúng sẽ chết, biến mất. Trong những khoảnh khắc không có ý nghĩ, bạn sẽ có những thoáng nhìn đầu tiên về vô trí. Bạn nói, “Tôi ngày càng có khả năng quan sát thân thể mình, ý nghĩ và cảm giác mình và cảm giác này là đẹp.” Đây mới chỉ là sự khởi đầu.  Chỉ mới khởi đầu mà đã vô cùng đẹp. Khi đặt chân đúng đường, dù chưa cất bước đi, cũng đã cho bạn niềm vui lớn chẳng vì lí do gì.

Và một khi bạn bắt đầu đi đúng đường, phúc lạc , những kinh nghiệm đẹp đẽ sẽ ngày càng sâu sắc hơn, rộng mở hơn với những cung bậc mới, hương thơm lạ của những loài hoa mới.

Bạn nói, “Nhưng những khoảnh khắc không ý nghĩ lại ít ỏi và thưa thớt.” Đó là một thành tựu lớn , vì nhiều người thậm chí không biết đến một khoảng trống là gì. Ý nghĩ của họ bao giờ cũng trong giờ cao điểm. Ý nghĩ tiếp ý nghĩ, nối nhau không dứt. Một dòng vọng tưởng liên tục - dù khi tỉnh hay ngủ. Điều bạn gọi là giấc mơ chẳng là gì khác hơn ngoài những ý nghĩ dưới dạng hình ảnh, vì tâm trí vô thức không biết đến ngôn ngữ theo chữ cái thông thường.

Điều bạn đang cảm thấy là dấu hiệu  lớn lao cho thấy  rằng bạn đang đi đúng hướng. Đấy bao giờ cũng là câu hỏi cho người tìm kiếm là liệu người đó có đi đúng hướng hay không. Không có an toàn, không có bảo hiểm, không có đảm bảo nào cả. Tất cả chiều hướng đều để mở; làm sao bạn chọn được hướng đúng đây?

Đấy là những  cách thức và và tiêu chuẩn mà chúng ta phải chọn. Con đường nào, phương pháp nào đem lại vui vẻ, nhiều nhạy cảm hơn, nhiều quan sát hơn và cho bạn cảm giác mạnh khoẻ tràn đầy, đấy là tiêu chuẩn duy nhất rằng bạn đang đi trên đường đúng. Nếu bạn khổ hơn, giận dữ hơn, ích kỉ hơn, tham lam hơn, thèm khát hơn, đấy là những dấu chỉ cho biết rằng đường bạn đang đi là sai.

Trên đường đúng, phúc lạc của bạn phát triển càng nhiều mỗi ngày. Và kinh nghiệm của bạn về các cảm giác đẹp đẽ sẽ trở thành cực kì phiêu diêu, rực rỡ với những mầu sắc mà bạn chưa từng thấy trong thế giới này, những hương thơm mà bạn chưa bao giờ cảm nhận được trong thế giới này. Như thế, bạn có thể bước trên con đường ấy mà không hề sợ hãi rằng mình đang đi sai.

Những kinh nghiệm bên trong này sẽ giữ bạn luôn luôn trên đường đúng. Nhớ rằng chúng đang phát triển. Điều đó có nghĩa là bạn đang đi tới. Hiện thời, bạn có vài khoảnh khắc vô ý nghĩ. Đấy không phải là thành tựu đơn giản đâu, mà là thành tựu rất lớn đấy vì nhiều người trong suốt cả cuộc đời mình cũng chẳng biết tới, dù chỉ là một khoảnh khắc không có ý nghĩ. Những lỗ hổng đó sẽ phát triển lên. Khi bạn ngày càng định tâm hơn, ngày càng quan sát hơn, những lỗ hổng này sẽ bắt đầu ngày một lớn dần thêm và ngày ấy sẽ không xa nếu bạn tiếp tục đi mà không ngoái đầu nhìn lại, không đi lạc lối.

Nếu bạn cứ đi thẳng, ngày ấy không còn xa nữa, lúc đó lần đầu tiên bạn sẽ cảm nhận được những khoảng trống lớn đến mức hàng giờ trôi qua vẫn không có một ý nghĩ nào xuất hiện. Lúc đó bạn có kinh nghiệm mạnh hơn về vô trí.

Thành tựu tối thượng là khi bạn được bao quanh bởi vô trí trong hai mươi bốn giờ. Điều đó không có nghĩa là bạn không thể dùng tâm trí mình. Điều đó chỉ là ảo tưởng được nêu ra từ những người chẳng biết gì về vô trí cả.

Vô trí không có nghĩa là bạn không thể dùng tâm trí được. Nó đơn thuần có nghĩa là tâm trí không thể nào sử dụng được bạn. Vô trí không có nghĩa là tâm trí bị tiêu diệt. Vô trí đơn thuần có nghĩa là tâm trí bị đẩy sang bên.

Bạn có thể đem nó vào trong hành động bất kì lúc nào bạn cần để trao đổi với thế giới, khi đó nó sẽ là người đày tớ của bạn. Còn bây giờ đây, nó là ông chủ của bạn. Ngay cả khi bạn đang ngồi một mình, nó vẫn cứ làm chủ: yakkety-yak, yakkety-yak, và bạn không thể nào làm được gì khác. Bạn bất lực hoàn toàn.

Vô trí đơn thuần có nghĩa là tâm trí đã được đặt vào đúng chỗ của nó. Như người hầu, nó là công cụ vĩ đại. Như ông chủ, điều ấy thật bất hạnh, là nguy hiểm. Nó sẽ phá huỷ toàn bộ cuộc đời bạn.

Tâm trí chỉ là phương tiện khi bạn muốn trao đổi với người khác. Nhưng khi bạn một mình, không cần đến tâm trí. Cho nên bất kì khi nào bạn muốn dùng nó, bạn có thể dùng. Và nhớ thêm một điều nữa: khi tâm trí vẫn im lặng trong nhiều giờ, nó trở thành tươi tắn, trẻ trung, sáng tạo hơn, nhạy cảm hơn, được phục hồi qua việc nghỉ ngơi.

Tâm trí của người thường bắt đầu đâu đó quãng ba hay bốn tuổi và rồi chúng cứ tiếp tục trong bẩy mươi năm, tám mươi năm mà không có lấy một kì nghỉ. Một cách tự nhiên chúng không thể rất sáng tạo được. Chúng đã hoàn toàn mệt mỏi, và mệt mỏi với rác rưởi. Hàng triệu người trên thế giới sống, không có một chút gì sáng tạo. Sáng tạo là một trong những kinh nghiệm phúc lạc nhất. Nhưng tâm trí của họ quá mệt mỏi, không biết đến trạng thái tràn ngập của năng lượng là như thế nào.

Con người của vô trí giữ tâm trí được nghỉ ngơi, đầy năng lượng, nhạy cảm mênh mông, sẵn sàng nhảy vào trong hành động vào khoảnh khắc nó được lệnh. Không phải là trùng hợp ngẫu nhiên mà những người đã kinh nghiệm vô trí... lời nói của họ bắt đầu ‘có thần’. Khi họ dùng tâm trí của mình, nó có sức thu hút, nó có lực hấp dẫn. Nó cực kì tự nhiên và tươi tắn của những giọt sương sớm trước khi mặt trời lên. Và tâm trí là phương tiện tiến hoá vĩ đại nhất của tự nhiên để diễn đạt và sáng tạo.

Cho nên con người của thiền, hay nói cách khác, con người của vô trí, biến đổi văn xuôi thành thơ ca. Chẳng cần nỗ lực gì - lời của người đó trở thành tràn đầy uy lực, chúng chẳng cần bất kì luận cứ nào, chúng là chân lí hiển nhiên. Không cần bất kì hỗ trợ gì từ logic hay từ kinh sách. Lời nói của người vô trí có sự chắc chắn. Và nếu bạn sẵn sàng để đón nhận và lắng nghe, bạn sẽ cảm thấy nó trong tim bạn: chân lí tự bản thân đã rõ ràng.

Bạn nói, “Khi tôi nghe thầy nói ‘Thiền là chứng kiến,’ tôi cảm thấy tôi hiểu. Nhưng khi thầy nói về ‘vô trí’, điều ấy dường như không dễ dàng chút nào.” Làm sao nó lại có vẻ dễ dàng được? Đấy là khả năng tương lai của bạn. Bạn đã bắt đầu, nó có thể là ở giai đoạn mở đầu, nhưng bạn có kinh nghiệm nào đó về nó làm cho bạn hiểu được tôi. Nhưng nếu bạn có thể hiểu được thiền, đừng lo. Thiền chắc chắn dẫn tới vô trí, hệt như mọi dòng sông đều chảy về đại dương, không cần bản đồ nào, không có hướng dẫn gì.

Mọi dòng sông không ngoại lệ nào đều cuối cùng đạt tới đại dương. Mọi việc thiền, không ngoại lệ nào chung cuộc đều đạt tới trạng thái vô trí. Nhưng một cách tự nhiên, khi sông Hằng trong rặng Himalayas luồn lách giữa núi non thung lũng, nó chẳng có ý tưởng nào về đại dương là gì, nó không thể quan niệm được sự tồn tại của đại dương, nhưng nó vẫn chảy hướng về đại dương vì nước bao giờ cũng có khuynh hướng tìm đến chỗ thấp nhất, đại dương lại ở chỗ thấp nhất. Nên những dòng sông sinh ra trên đỉnh Himalayas, chảy xuống chỗ thấp hơn và cuối cùng chúng đã đến được đại dương.

Đảo ngược lại thì giống như quá trình của thiền - nó đi lên tới đỉnh cao nhất. Và đỉnh tối thượng là vô trí. Vô trí là một từ đơn giản, nhưng nó hàm nghĩa đích xác cho chứng ngộ, giải thoát, tự do khỏi mọi tù túng, kinh nghiệm về cái bất tử và bất diệt.

Đấy là những từ ngữ lớn lao và tôi không muốn bạn bị hoảng sợ. Cho nên tôi dùng một từ đơn giản: vô trí.

Bạn biết về tâm trí. Bạn có thể quan niệm được trạng thái khi tâm trí này sẽ không vận hành. Một khi tâm trí này không vận hành, bạn trở thành một phần của tâm trí của vũ trụ.

Khi bạn là một phần của tâm trí vũ trụ, tâm trí cá nhân bạn vận hành như người hầu đẹp đẽ. Nó đã nhận ra người chủ. Và nó đem lại những cái mới từ tâm trí vũ trụ cho những người vẫn còn bị xiềng xích bởi tâm trí cá nhân. Khi tôi đang nói với bạn, đấy là vũ trụ đang sử dụng tôi. Lời tôi không phải là lời tôi. Chúng thuộc về chân lí vũ trụ. Đó là quyền năng của chúng, đó là sức thu hút của chúng, đó là phép thần của chúng.

Bản Chất Của Tâm - Luyện tập chánh niệm

TÂM TỈNH THỨC - Ajahn Sumedho

TĨNH LẶNG LÀ TRÁI TIM CỦA HẠNH PHÚC - Eckhart Tolle

TẠI SAO TÂM TRÍ GHÉT YÊN LẶNG ? Eckhart Tolle