NHÌN MÀ KHÔNG NHÌN

NHÌN MÀ KHÔNG NHÌN

(Osho - The root problem)

Nhận ra tánh không khi chăm chú về không gian yên lặng. Điều này chính là phương pháp thiền tuyệt vời: “Nhìn không gian, nhìn bầu trời mà không nhìn gì cả. Nhìn với cặp mắt trống không” Nhìn mà không tìm kiếm. Đơn giản chỉ là cái nhìn trống rỗng.

Nhìn bầu trời mà không tìm kiếm bất cứ gì. Khi tìm kiếm cái gì đó, một vầng mây sẽ xuất hiện không thể tránh; “Cái gì” nghĩa là một vầng mây. “Không có gì” là cái rỗng không rộng lớn của bầu trời xanh.

Đừng tìm kiếm bất cứ vật thể nào. Nếu tìm kiếm một đối tượng, cái nhìn sẽ tạo đối tượng như một vầng mây, bạn nhìn và bám chặt vào nó.

Đừng nhìn những vầng mây, kể cả khi có những vầng mây. Đừng dùng cái nhìn bám vào chúng. Chỉ đơn giản nhìn, hãy để tất cả trôi qua. Vì nó chỉ hiện diện trong thoáng chốc (vô thường).

Đột nhiên, giây phút nào đó, khi cách nhìn mới đã được điều chỉnh với “Cái nhìn không nhìn” Những vầng mây biến mất chỉ còn lại bầu trời bao la. Thật khó khăn vì đôi mắt bạn đã quen tập trung vào một đối tượng, quen hướng vào vật thể.

Đây là một trong những kỹ thuật thiền độc đáo: Chúng ta nhận thấy tánh không;  khi nhìn xuyên suốt không gian. Thế nên đừng tìm kiếm cái gì để thấy, cứ thản nhiên nhìn. Những ngày đầu, bạn thấy cái gì đó. Đơn giản chỉ do thói quen. Chúng ta nghe, thấy, hiểu sự việc tất cả đều do thói quen.

Ban đầu, bạn không thành công và cứ lãng quên. Bạn không có khả năng liên tục nhớ, nhưng đừng thất vọng. Điều này tất nhiên do quán tính dài lâu. Mỗi khi nhớ lại hãy ngưng tập trung đôi mắt vào vật thể, thư giản và đơn giản nhìn bầu trời. Hãy đơn giản nhìn mà không làm gì cả. Chắc chắn đến một lúc nào đó, bạn có thể nhìn bầu trời mà không cần cố gắng bất cứ một hơi sức nào.

Sau đó, hãy thử nhìn bầu trời bên trong. Với tâm thức, chúng ta quan sát bầu trời tâm thức... Bạn nhắm mắt và nhìn vào bên trong, trong trạng thái không tìm kiếm bất cứ thứ gì. Đơn giản giữ cái nhìn vắng bặt đối tượng (suy nghĩ).

Những tư tưởng đi qua, không cần tìm kiếm hay lưu tâm. Không cần để ý - bạn chỉ thản nhiên nhìn. Chúng đến, tốt; không đến cũng tốt. Chẳng gì phiền toái. Như vậy bạn sẽ có khả năng nhìn những khoảng cách: Một tư tưởng đi qua, một tư tưởng khác đến - và ở giữa là khoảng lặng. Thế là từ từ, bạn có khả năng nhìn với tư tưởng trong suốt. Khi tư tưởng đi qua, bạn vẫn nhìn vào khoảng lặng. Có nghĩa vẫn tiếp tục nhìn bầu trời ẩn núp sau những vầng mây.

Khi cách nhìn này đã được điều chỉnh, tư tưởng càng không thể tồn tại. Chúng ít dần, ít dần. Khoảng lặng ngày càng rộng hơn. Những giây phút trọn vẹn trôi qua không còn những ý tưởng.

Tất cả đều yên lặng và bên trong bạn hòa điệu lần đầu tiên với tổng thể. Tất cả hoàn toàn phúc lạc, không dao động. Và nếu cái nhìn này trở thành tự nhiên với bạn thì nó sẽ là một trong những điều tuyệt vời nhất của sự vận hành.

Bạn chỉ cần không tập trung vào một điểm. Có nghĩa cắt hết những điều kiện tạo thành sự chú tâm vào một điểm. Như thế, tất cả phân biệt tự hủy diệt và tan biến. Vậy, không có gì thiện ác hay  xấu đẹp. Thế là trạng thái Phật được đạt đến.

Trạng thái Phật có nghĩa đạt đến trạng thái tỉnh thức cao nhất không còn phân biệt. Mọi chia chẻ không còn hiện diện. Sự thống nhất hiện hữu duy chỉ cái một còn giữ lại. Cũng không thể nói là một vì nói thế có nghĩa còn thuộc về tính nhị nguyên.

Cái một giữ lại nhưng không thể nói một. Vì làm sao có thể nói một khi hai được thành hình tự bên trong? Không, đừng nói chỉ còn một ở lại. Hãy đơn giản nói hai đã biến mất. Cái hằng sa đã biến mất. Bây giờ chỉ là cái bao la không biên giới (bất nhị).

Một thân cây tự hòa vào thân khác, đất được hòa tan vào những thân cây, thân cây được hòa tan trong bầu trời, bầu trời hòa tan trong cái vượt khỏi tư lương. Bạn, bạn được hòa vào tôi và tôi được hòa vào bạn... Tất cả hòa tan vào nhau.

Những dị biệt đã biến đi, tất cả tuôn chảy, hòa trộn vào nhau như những ngọn sóng tan hòa vào lượn sóng khác. Cái bao la rung chuyển, sống động không biên giới, không định danh, không thích nghĩa, và không đồng dị.

Nhà hiền triêt hòa vào lão ngư phủ. Lão ngư phủ hòa vào nhà hiền triết... Cái thiện ác biến thành trung tính. Đêm là ngày ngày cũng là đêm vì chỉ là đơn vị thời gian trong tổng thể.

Duy chỉ giây phút này trạng thái Phật được đạt đến. Thiện, ác, tội lỗi hay đức hạnh không còn hiện hữu. Không bóng tối cũng chẳng đêm thâu. Không gì cả. không còn định danh phân biệt. Vì tất cả đều trong trạng thái trung tính.

Những khác biệt hiện hữu từ đôi mắt bạn hình thành. Sự khác biệt là sự việc được huân tập. Sự khác biệt không có chỗ trong hiện hữu. Sự khác biệt do tri thức phóng chiếu. Sự khác biệt do bạn cho nó thâm nhập vào cuộc sống; vì nó không thể tự hiện hữu.

Đây là mẹo vặt phát sinh từ cái nhìn của mắt. Có nghĩa đôi mắt bạn đang lừa dối bạn.

Nhưng khi bản ngã hay tâm thức được quan sát. Tất cả phân biệt ngưng bặt. Như những vầng mây đang lảng đảng trên bầu trời. Tương tự tư tưởng bạn; tương tự bầu trời bên trong bạn. Những tư tưởng không gốc rễ cũng không xuất xứ như những vầng mây, chúng chỉ lang thang đâu đó. Không cần thiết chiến đấu, đối kháng hay cố ngăn chận chúng.

Trong không gian, những hình thái và những màu sắc đến và đi… Trong không gian không tô điểm trắng hay đen... Và, dù có gì xảy ra, bầu trời vẫn tinh khiết không tỳ vết. Ban ngày, bầu trời rực lửa, ánh lửa đỏ chói từ mặt trời, nó hoàn toàn đỏ rực. Nhưng đêm xuống, màu đỏ này ở đâu? Bầu trời hoàn toàn tối, đen và ban ngày, những bóng tối thì ở đâu? Bầu trời vẫn trinh khiết, không tỳ vết.

Khi đức Phật đạt đến sự tối thượng, tình thức tối ưu. Có người hỏi ngài: “Ngài đã đạt được gì? “Ngài cười và đáp: “Không gì cả - vì tất cả những gì gọi là đạt đến đã sẵn có trong tôi. Tôi không đạt được gì mới cả. Điều này đã hiện diện từ lâu, đây đã là bản chất sâu sắc của tôi. Nhưng tôi không chú ý đến điều này, tôi đã không rõ biết về nó. Kho tàng vẫn luôn hiện diện. Nhưng tôi đã quên nó “

Bạn đã quên, thế thôi – Và đây là vô minh. Giữa Phật và bạn, không hiện hữu bất cứ phân biệt nào về bản chất. Sự phân biệt nằm trong việc bạn đã quên bạn là ai - riêng ngài lại nhớ. Bạn và ngài hoàn toàn như nhau nhưng ngài nhớ, bạn quên. Ngài tỉnh thức và bạn mê ngủ.

Hãy thử sống như thế - hiện hữu trên thế giới như bạn là bầu trời, hãy xem nó như phương cách hiện hữu thật sự của bạn. Nếu ai đó nỗi giận và chưởi bạn. Hãy quan sát; nếu cơn giận dữ hình thành và đang dâng cao trong bạn - Hãy quan sát; hãy như là người quan sát trên ngọn đồi cao, chỉ đứng nhìn và quan sát.

Khi nhìn mà không nhìn vào bất cứ gì riêng biệt. Không bị bất cứ điều gì ám ảnh. Khi trực nhận trở thành thông suốt. Đột nhiên, ngay giây phút vượt thời gian, bạn hoàn toàn tỉnh thức. Bạn là một vị Phật, bạn trở thành một nhà huyền môn đầy tỉnh thức.

Và Phật đã đạt được những gì? Ngài chẳng đạt được gì cả. Ngược lại, ngài đã mất đi rất nhiều thứ: Đau khổ, u buồn, lo âu, phiền não, tham vọng, ganh tỵ, thù hận... Ngài đả mất tất cả những điều này. Có nghĩa ngài chẳng đạt đến điều gì. Vì rất đơn giản ngài chỉ nhớ lại.